Stanisław Jachowicz (1796-1857)

Poeta, pedagog, dziennikarz, wydawca, działacz społeczny. Urodził się 17 kwietnia 1796 w Dzikowie pod Tarnobrzegiem. Debiutował w 1818 roku przekładem bajki Lessinga „Pasterz i wilk” publikowanym w „Pamiętniku Lwowskim”. W kolejnych numerach czasopisma zamieszczał swoje utwory. Pierwszym zbiorem wierszy (oryginalnych i tłumaczonych) Jachowicza są "Bajki i Powieści" wydane w 1824 r.  Od 1825 roku był stałym współpracownikiem „Tygodnika dla Dzieci”, następnie założył „Dziennik dla Dzieci” , codzienne pisemko o małym formacie. Zawartość jego była bardzo urozmaicona, szczególną uwagę zwracano na kontakt z czytelnikiem, drukując nadchodzącą korespondencję dziecięcą, ogłaszając konkursy itp. blisko powiązane z życiem codziennym oraz stałą aktualizację poruszanych zagadnień.

Wokół "dziennika" gromadzi znanych autorów literatury dla dzieci.   W 1830 roku został dyrektorem instytutu dla Moralnie Zaniedbanych Dzieci. W czasie Powstania Listopadowego założył Towarzystwo Wychowania Dzieci po Poległych Rycerzach. OD 1832 r. do końca życia był członkiem Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności i kierował sprawami opieki nad dziećmi. W 1836 roku drukował opowiadania dla dzieci w „Wianku” .

W latach 40-tych jest współtwórcą nowej formy opieki nad dziećmi - biedoty warszawskiej,  ochronek dla małych dzieci.  W latach 1855-57 drukował drobne utwory wierszem i prozą w „Kurierze Warszawskim”. Był wychowawcą syna Zygmunta Krasickiego, któremu poświęcił zbiorek „Sto nowych powiastek dla dzieci”.

Twórczość Jachowicza to tworzone w pierwszych okresie powiastki i bajki epigramatyczne, wiersze liryczne osnute na motywach ludowych. Potem, zaczyna pisać  utwory liryczne bliższe poetyce romantyzmu, rymowanki okolicznościowe, powiastki wychowawcze, scenki reportażowe oraz repertuar dla zespołów dziecięcych.

Jest autorem pierwszego opracowanego zbioru piosenek dla dzieci, opartych o rodzime teksty z muzyką wybitnych kompozytorów (Śpiewy dla dzieci - 1854, Nowe śpiewy dla dzieci - 1856).

Zmarł 24 grudnia 1857 roku w Warszawie, jest pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.

Najbardziej znane są wierszyki: „Chory Kotek”, współcześnie cenione: „Andzia”, „Staś” i „Tadeuszek.